Oekraïense vluchtelingen blij met geboden hulp in Amstelveen

Ongeveer twee jaar geleden werd de hulp van Participe Amstelland gevraagd voor de honderden Oekraïense vluchtelingen die naar Amstelveen, Aalsmeer, Uithoorn en Ouder-Amstel kwamen. Sinds die tijd hebben we ons ingezet met onder andere psychosociale ondersteuning en activiteiten voor volwassen en kinderen. We delen hier een artikel dat op 28 februari 2024 verscheen in het Amstelveens Nieuwsblad. 

Amstelveens Nieuwsblad.JPG

De Oekraïense gemeenschap in Amstelveen komt vaak samen in wijkcentrum Alleman. Hier zoeken ze niet alleen elkaar op, maar ook de bewoners van Amstelveen. 

In wijkcentrum Alleman, gelegen in het oosten van Amstelveen, zoeken acht mensen de warmte op. Dat doen ze bij de kachel in het kleurrijke pand, maar vooral bij elkaar. Het is een divers gezelschap; een leraar, vertaler, vioolspeelster en data-analist bevinden zich in de groep. In het Oekraïens praten ze elkaar bij over de afgelopen week. Ze zijn twee jaar geleden gevlucht voor de oorlog in hun thuisland, en allemaal hebben ze heil gevonden in Amstelveen. De Oekraïense gemeenschap bestaat hier nu uit zeshonderd vluchtelingen.
 

SCHUILKELDER

“Ik had nooit gedacht dat ik zou moeten vertrekken uit mijn land”, vertelt Olena. Ze zit naast haar man, Maxim, en kijkt droevig als ze praat over de situatie in haar thuisland. Haar broer is nog in het belegerde land. “Ik hang constant aan de telefoon, dagelijks,” vertelt ze. “Elke keer als ik iets op het nieuws zie, bel ik. Maar de verbinding is soms heel slechts, als hij in de schuilkelder zit.” Ze heeft een knoop in haar maag als ze de beelden ziet op de tv.
Olha, een van de andere vluchtelingen, is hier samen met haar kind en moeder, Natalia. Toen ze net in Amstelveen was, tekende haar dochter tanks en bommen. ‘Fuck Russia’ en ‘Poetin is a killer’, schreven de Oekraïense pubers op papier. Betrokken medewerkers van verschillende organisaties schrokken van de beelden. Olha: “Weken later schetste mijn dochter kastelen, bloemen en prinsessen. Ze heeft het erg naar haar zin op de Roelof Venema, en praat altijd in het Nederlands met haar vriendinnen. Maar de kinderen herinneren zich de oorlog voor altijd.”
 

THUIS ZIJN

De ondersteuning uit de gemeente is hard nodig. “We proberen veel voor de gemeenschap te organiseren,” vertelt Katja Blednova. Ze komt zelf uit Moskou, en woont nu al zes jaar in Amstelveen. Katja werkt voor Participe Amstelland, en helpt de vluchtelingen. “Workshops, taallessen, kunstklassen en yogalessen, van alles wat. We proberen mensen zich beter te laten voelen, alsof ze toch een klein beetje thuis zijn. Veel Oekraïners zaten alleen maar op hun kamer naar het nieuws te luisteren, toen ze hier in 2022 kwamen.”
 

COBRA MUSEUM

Amstelveen vinden de vluchtelingen een prachtige stad. Ze wandelen graag in het Amsterdamse Bos, het Kersenbloesempark in het bos of in het Oude Dorp. In het Cobra Museum bewondert de gemeenschap moderne kunst, en op de vrijdagmarkt wordt er druk gezocht naar mooie spullen en lekker eten. Een aantal van hen bezoekt kerkdiensten in de Augustinus- en Urbanuskerk. Ze prijzen allemaal de opvang. “We would like to say: Dankjewel,” zegt een van de vluchtelingen, Olena, trots op de Nederlandse woorden die ze kent.
De aankomst was moeilijk voor de gemeenschap. “We kwamen hier met niks, we dachten dat we voor een week weggingen”, vertelt Olena. Zij en haar man vluchtten samen met het hele gezin voor de oorlog. Ze hebben beiden onderscheidingen ontvangen in Oekraïne op het gebied van kunst en cultuur. “Met kinderen en kleinkinderen kwamen we hier, de hele familie ging mee. De beslissing om te vluchten voor de oorlog was voor ons heel snel gemaakt.”
 

FIETSEN

Vluchtelingenwerk Nederland, de vrijwilligerscentrale, Participe, Joods maatschappelijk werk, Maccabi, en de gemeente Amstelveen werkten samen om de vluchtelingen op te vangen. “Een paar uur na het begin van de oorlog zaten we met die organisaties rond de tafel, pratend over hoe we konden helpen,” vertelt Elena Nabatova, manager Participe Amstelland. Ook Amstelveners waren snel om hulp te bieden. “Een man uit de stad, Wim, heeft 200 fietsen verzameld van vrienden en buren voor de vluchtelingen. Die heeft hij vervolgens aan ons geschonken.”
 

SNEL GEORGANISEERD

Larissa, ook al twee jaar in Nederland, is aangeslagen als ze over die eerste weken vertelt. “Amstelveners kwamen eten brengen, het was geweldig. Mensen uit een buurland, Rusland, kwamen ons vermoorden. Maar in een andere staat, ver weg van de onze, bekommerde de bevolking zich om ons. Dat raakte me. We hebben geluk dat alles zo snel georganiseerd was in Amstelveen.”
 

We would like to say: "dankjewel"

Het landelijke politiek beeld verschoof toen de vluchtelingen hier waren. Ook in Amstelveen stemden meer dan twee keer zo veel mensen op de PVV als in twee jaar daarvoor. De partij is kritisch jegens financiële hulp aan Oekraïne, maar de vluchtelingen merken geen verschil in de omgang met mensen. “Het behandelen van mensen verandert niet door verkiezingen”, zegt Larissa. “Wij hebben geen controle over de financiële steun die Nederland geeft. Mensen blijven mensen, ik denk dat de verkiezingen geen impact hebben hoe Amstelveners met ons om gaan. Daar merk ik niks van.”
 

DANKBAAR

De vluchtelingen worden nog steeds opgevangen door de gemeente. Ze zijn in verschillende panden en huizen gehuisvest, waaronder in verscheidene hotels en containerwoningen. “We zijn nog steeds heel dankbaar voor het dak boven ons hoofd en de veiligheid die is gegeven, en we voelen ons nu meer thuis,” vertelt Olena.
 

IETS TERUG GEVEN

Ze proberen nu iets terug te geven aan Amstelveen, door te helpen bij evenementen en hun beroep ergens toe te passen waar dat mogelijk is. Zelfs als ze geen Engels praten, proberen ze betrokken te zijn. Sima en haar man, Sergei, spelen viool in het Concertgebouw, kerken en tijdens feestdagen. Sergei heeft net als Olena een onderscheiding ontvangen voor zijn bijdrage aan de Oekraïnse kunst. “Muziek is onze taal,” zegt Sima in het Oekraïens.

Er heerst verdeeldheid of de vluchtelingen terug willen naar Oekraïne of willen blijven in Nederland. Sergei en zijn vrouw hopen elke dag terug te keren naar Oekraïne en kunnen nog steeds niet accepteren dat ze hier zijn. Sima wordt elke dag verdrietig wakker. De familie van Olha, en ook Olena en haar man Maxim willen hier graag blijven. “Maar de taal blijft voor ons lastig.” Wanneer de oorlog in hun land voorbij is, blijft een groot vraagteken voor de gemeenschap.

Foto en tekst: Matthijs Vergeer, Amstelveens Nieuwsblad